تکنیک عکاسی با فیلتر

فیلترها کمک شایانی به بهبود کیفیت عکس نموده و می توان یک فیلتر را بخشی جدایی ناپذیر از طیف عکاسی یک عکاس حرفه ای دانست.

در حالت کلی فیلترها به چهار دسته تقسیم می شوند که عبارتند از: فیلترهای پلارایز، فیلترهای کاهش نور، فیلترهای افزایش غلظت رنگ و فیلترهای مخصوص مه. در این مقاله با انواع این فیلترها و کاربردهای آنها آشنا خواهید شد.

انواع فیلترها

در جدول زیر انواع فیلترهای مورد استفاده در عکاسی دیجیتال و کاربردهای آنها را مشاهده می کنید:

فیلترهای پلارایز خطی و دایره ای

این فیلترها شاید مهمترین ابزار برای عکاسی از سرزمینهای باز به شمار آیند. شیوه عملکرد آنها بدین صورت است که میزان نور منعکس شده به سنسور دوربین را کاهش می دهند. همانند عینکهای پلارایز، این فیلترها رنگ آبی آسمان را تیره تر کرده، از شدت انعکاس نور خورشید در آب کاسته و در مجموع از میزان تضاد رنگ زمین و آسمان کم می کنند.

همانطور که در این تصویر مشاهده می کنید، آسمان کمی تیره تر شده و از طرفی غلظت رنگ نواحی سبز افزایش یافته است.

هنگام استفاده از این فیلترها خیلی باید دقت کنید. زیرا در حالت کلی آنها از نور عکس می کاهند. به عبارت بهتر میزان نوری که به سنسور می رسد چیزی شبیه عدد ۲- f 3 خواهد شد. این کار باعث محو شدن عکس و اختلال در گرفتن بعضی شاتها خواهد شد. علاوه بر این استفاده از این فیلترها در لنزهایی با زاویه باز باعث مصنوعی شدن آسمان خواهد شد. 

فیلترهای پلارایز دایره ای

 این امتیاز را دارند که در سیستمهای A u t o F o c u s و فاصله یاب دوربین خللی ایجاد نمی نمایند و آنها می توانند بدون خطا به عملکرد خود ادامه دهند. فیلترهای خطی ارزانتر هستند اما نمی توان در دوربینهایی که از سیستم – TTL Through–The–Lens برای AutoFocus استفاده می کنند از چنین فیلترهایی استفاده کرد. این موضوع تقریبا شامل اکثر دوربینهای دیجیتال SLR می شود.

•ملایم کردن حرکت آب در آبشار، رودخانه، اقیانوس و …

•به دست آوردن عمق میدان نزدیک در نورهای خیلی شدید

•کاهش تضاد حاشیه ها و میزان تیزی تصاویر از طریق افزایش زمان بسته شدن شاتر

•نامرئی کردن یا نا مشهود کردن اشیاء متحرک – ماشینها، انسانها

•محو کردن زمینه سوژه های متحرک با این حال تنها در هنگام نیاز این فیلتر را مورد استفاده قرار دهید، زیرا آنها تاثیری قابل توجه بر نور می گذارند که در نتیجه زمان بسته شدن شاتر را کوتاهتر می کند.

فیلترهای GND

فیلترهای Graduated Neutral Density با توجه به یک الگوی هندسی ملایم، میزان نور را محدود می کنند. گاهی اوقات به آنها

فیلترهای تفکیک کننده نیز گفته می شود.

صحنه هایی که استفاده از این فیلترها در آنها مناسب است، صحنه هایی هستند که نور مطابق با الگویی خاص در کادر تغییر می کند. در زیر نمونه ای ازچنین صحنه ای را مشاهده می کنید.

این دسته از فیلترها دارای گونه ها و انواع متعددی هستند و بسته به محل قرار گیری ناحیه پر نور در کادر می توان فیلتر مناسب را به کار برد. از جمله عوامل دیگر در انتخاب مناسب این فیلترها نحوه تغییر چگالی و شدت نور در کادر است.

 رنگ سفید نمایانگر شفافیت کامل و گذردهی نور به طور کامل است و هر چه رنگ خاکستری تیره تر شود، مقاومت بیشتری در برابر نور خواهد داشت. هنگام به کارگیری این فیلترها اکیدا توصیه می شود از سه پایه استفاده کنید، زیرا هر لرزش دوربین مرز میان روشنایی و تاریکی را جابجا کرده و روی کیفیت عکس تاثیری نامطلوب می گذارد.از طرفی در برخی کادرها هر تنظیمی که انجام دهید ممکن است تاثیری ناخواسته بر سایر نواحی عکس نیز بگذارد

به عنوان مثال در عکس فوق همانطور که مشاهده می کنید قسمتهای بالایی صخره ها تیره تر از نواحی پایینی آنها هستند که مطلوب ما نیست.

فیلتر مه و اشعه ماوراء بنفش

امروزه فیلترهای UV ماوراء بنفش برای محافظت از قسمت جلویی لنز دوربینها به صورت پیش فرض در ساختمان لنز به کار می روند. این فیلترها کاملا شفاف بود و بنابراین تاثیری نامطلوب بر کیفیت عکس نخواهند داشت.در دوربینهای آنالوگ، فیلترهای UV از میزان غبار و مه کاسته و کنتراست تصویر نهایی را از طریق کاهش اشعه ماوراء بنفش بالاتر می برند. مسئله ای که در نور ماوراء بنفش وجوددارد این است که با چشم بشر قابل رویت نیست، اما به ویژه در بشر قابل رویت نیست، اما به ویژه در روزهای مه آلود به میزان قابل توجهی بر عکس تاثیر می گذارد و از شدت کنتراست آن می کاهد. خوشبختانه سنسورهای دوربینهای دیجیتال امروزی به نور ماوراء بنفش حساس بوده و کارایی قابل قبولی در این زمینه از خود نشان می دهند، بنابراین نیازی به استفاده از این فیلترها را در دوربینها دیجیتال برطرف می نمایند.

نقص این دسته از فیلترها افزایش ویژگی lens flare و برجای گذاشتن اثاری جانبی نظیر رنگهایی اغراق آمیز یا کاهش کنتراست عکس است که در برخی موارد می تواند نامطلوب باشد. این نقائص معمولا در فیلترهای UV گرانقیمت و با کیفیت وجود ندارند.

در دوربینهای دیجیتال، عموما این موضوع مورد اختلاف است که آیا مزایای فیلترهای UV بر معایب آنها ارجحیت دارد یا خیر. در مورد لنزهای گرانقیمت SLR ، هر چه عامل محافظت از لنز بیشتر باشد، اولویت بیشتری برای آن درنظر گرفته می شود. زیرا تعویض لنز معمولا ساده از تعمیر آن است. بنابراین برای این دسته از لنزها فیلتر UV یک مزیت به شمار می رود. اما در مورد لنزهای SLR ارزان، یا دوربینهای دیجیتال فشرده، چنین ویژگی ای یک امتیاز به شمار نمی رود. با این حال تصمیم در مورد استفاده از فیلترهای UV بیشتر سلیقه ای بوده و تصمیم عکاس بستگی دارد.

فیلترهای سرد و گرم

این فیلترها ویژگی White Balance را در نوری که به سنسور می رسد تغییر می دهند. از این فیلترها می توان برای اصلاح یک رنگ غیر واقعی، یا افزودن رنگهایی دلخواه به صحنه اضافه کرد.  نور حاصل از لامپهای سدیم صحنه را به طرز اغراق آمیزی از رنگهای طیف نارنجی اشباع کرده است. استفاده از یک فیلتر سرد می تواند چنین صحنه ای را کمی متعادل کند.